Kritisch onderzoek inzake uitspraken van het KIFID
Met behulp van kunstmatige intelligentie worden uitspraken van het Kifid herbeoordeeld, zodat een eerlijke en rechtvaardige behandeling ooit kan worden gegarandeerd
Tekst op de website van het Kifid
Kifid is onpartijdig en onafhankelijk. Financiële dienstverleners hebben geen enkele invloed op de klachtenbehandeling en het inhoudelijke oordeel van Kifid. Ook het bestuur van Kifid bemoeit zich niet met de behandeling van klachten.
De praktijk wijst anders uit.
Hoewel het Kifid op zijn website stelt dat het "onpartijdig en onafhankelijk" opereert en dat financiële dienstverleners geen invloed hebben op de klachtenbehandeling, wijzen meerdere geanalyseerde uitspraken op een ander beeld. Herhaaldelijk wordt het standpunt van aanbieders kritiekloos gevolgd, vindt er geen evenwichtige weging van argumentatie plaats, en blijft toetsing aan fundamentele rechtsbeginselen uit.
De formele waarborgen worden in de praktijk onvoldoende waargemaakt. Dat ondermijnt het vertrouwen in de onafhankelijke en zorgvuldige geschilbeslechting waarop consumenten recht hebben
Steun van Tweede kamer fractie SP
Citeer van de website SP : Kifid (Klachteninstituut Financiële Dienstverlening) zou consumenten moeten beschermen tegen de macht van financiële instellingen en hun advocaten, maar daar lijkt de instelling totaal niet in te slagen. Al jarenlang komen er klachten binnen over het Kifid. SP-Kamerlid Mahir Alkaya heeft daarom een meldpunt geopend en een rapport met portretten gepresenteerd over de instelling. De Tweede Kamer bespreekt vandaag een initiatiefnota van Alkaya met voorstellen om van het Kifid een echte consumentenwaakhond te maken.Alkaya: 'Nederlanders die tegenover de macht van de grote financiële organisaties staan moet beter geholpen worden. Het Kifid doet dit nu niet. Mensen voelen zich niet gehoord, krijgen te maken met ingewikkelde teksten en een juridische wirwar. De termijnen voor behandelingen van klachten worden met soms jaren overschreden. Dat kan simpelweg niet. Zeker nu veel mensen het financieel zwaar hebben, dan heb je goede en eerlijke hulp nodig.'Wel erg veel klachten lijken tot geheime schikkingen te leiden en niet tot openbare uitspraken. Dat is volgens Alkaya schimmig: 'Het lijkt erop dat de financiële sector nog te veel invloed heeft op het Kifid. Door alle geheimhouding is onduidelijk of consumenten wel goed geholpen worden en welke problemen er precies allemaal spelen binnen de financiële sector. Daar moet verandering in komen en daarom presenteren we vandaag een initiatiefnota met 10 verbeterpunten.'
Onderzoek
Voor dit onderzoek zijn de 150 meest recente bindende uitspraken van Kifid geanalyseerd, zonder voorafgaande thematische of inhoudelijke selectie. Deze aanpak zorgt voor een natuurlijke doorsnede van de actuele klachtenpraktijk. De terugkerende signalen van mogelijk institutionele partijdigheid of beperkte consumentenbescherming in deze steekproef rechtvaardigen kritische reflectie op de werkwijze van Kifid. Hoewel dit geen aselecte steekproef in statistische zin betreft, biedt de omvang en actualiteit voldoende grond om structurele trends te signaleren
Herbeoordeling uitspraken kifid
Gedreven door het streven naar een eerlijk en transparant klachtenstelsel, richt dit initiatief zich op het opsporen en aanvechten van uitspraken van het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (Kifid) die onjuist zijn, mogelijk in strijd zijn met geldende wet- en regelgeving, of de schijn van partijdigheid met zich meedragen.
Door middel van grondige analyse, ondersteund door kunstmatige intelligentie, worden deze uitspraken systematisch in kaart gebracht. Het uiteindelijke doel is om – waar aantoonbaar onregelmatigheden bestaan – deze uitspraken gezámenlijk aan te vechten bij de rechtbank, zodat ze vernietigd kunnen worden en er ruimte komt voor een rechtvaardiger en wettelijk beter verankerde afhandeling van financiële klachten.
Deze inzet is niet commercieel van aard, maar een maatschappelijk gemotiveerd initiatief gericht op bewustwording, correctie en hervorming. Alleen via transparantie en juridische toetsing kan het vertrouwen in het systeem hersteld worden.
Welkom en manifest
Wij zijn burgers die geloven in rechtvaardigheid, transparantie en gelijke behandeling. Uit meer dan 150 geanalyseerde Kifid-uitspraken blijkt een structurele ongelijkheid is in de manier waarop consumenten worden behandeld.
Wij leggen dat bloot — en bouwen aan een collectieve tegenkracht..
Voordracht van onderzoekswebsite aan het Ministerie van Financiën
In het kader van mijn lopende onderzoek naar de onafhankelijkheid en juridische toetsing binnen het Kifid, heb ik een thematische website ontwikkeld waarin de bevindingen uit een herbeoordeling van meer dan 150 uitspraken zijn samengebracht. Deze website is specifiek gericht op beleidsmakers en toezichthouders, en biedt een gestructureerd overzicht van structurele knelpunten in de huidige klachtbehandeling.
De website wordt hierbij formeel voorgedragen aan het Ministerie van Financiën, met het doel bij te dragen aan beleidsmatige reflectie, externe toetsing en mogelijke hervorming van het klachtenstelsel.
Gelet op de ernst en consistentie van de geconstateerde tekortkomingen, wordt tevens verzocht om:
Tijdelijk ingrijpen door het Ministerie van Financiën in de behandeling van consumentenzaken bij het Kifid;
Plaatsing van het Kifid onder toezicht van een onafhankelijke toezichthoudende instantie, zoals de Autoriteit Financiële Markten (AFM);
Tijdelijke opschorting van klachtbehandeling voor zover deze structureel rechten van consumenten kan schaden of in strijd is met beginselen van behoorlijk bestuur.
Samen sta je sterker: de juridische route naar structurele verandering"
Op basis van onze analyses is het mogelijk om een collectieve vordering te starten tegen het functioneren van het klachtenstelsel. De wet biedt die ruimte. Samen kunnen we de procedurele ongelijkheid agenderen — en, waar nodig, aanvechten.
Met stijgende verbazing heb ik meer dan 100 Kifid-uitspraken geanalyseerd. Wat opvalt, is niet de complexiteit van de materie — maar de eenvoud waarmee fundamentele rechten consequent worden gemarginaliseerd.
Klagers over Kifid vallen in een lege brievenbus
Op papier biedt het Kifid een klachtenprocedure voor mensen die zich onjuist behandeld voelen door het instituut zelf. In werkelijkheid wordt deze "klacht over het Kifid" niet behandeld door een onafhankelijke coördinator, maar komt hij terecht bij een medewerker van het secretariaat — vaak dezelfde organisatie die verantwoordelijk is voor de besluitvorming.
Er zijn geen personen binnen het kifid die klachten onafhankelijk beoordelen.
Er is geen externe toetsing, geen scheiding tussen behandeling en beoordeling, en geen transparant reglement. Daarmee voldoet deze interne klachtenprocedure niet aan de eisen van onafhankelijke geschilbeslechting, zoals onder meer omschreven in de beginselen van behoorlijk bestuur, de Algemene wet bestuursrecht en Europese consumentenrichtlijnen.
Het recht op bezwaar tegen een klachtbehandelaar valt in het niets als het Kifid zowel uitvoerder als rechter is in eigen zaak.
PraktijkVoorbeeld
Voorbeeld: klacht over Kifid beoordeeld door eigen commissievoorzitter
In een concrete klacht over de handelwijze van het Kifid is de beoordeling uitgevoerd door de heer Bakkerus. Dat is problematisch, aangezien dhr. Bakkerus ook zelf voorzitter is van bindende commissies binnen Kifid — en dus betrokken is bij besluitvorming over klachten van consumenten over financiële dienstverleners
Wanneer we het kifid op de man af vragen wie de klachten coördinator, is , zoeken ze naar antwoorden. Wanneer ik vertel dat er klachten zijn behandeld door Bakkerus zeggen ze ja , dat is de klachten coördinator,
Maar:
Een lid van de Commissie van Beroep defungeert automatisch zodra hij of zij een andere functie binnen Kifid gaat vervullen zoals bijvoorbeeld optreden als klachtenfunctionaris Dit betekent dat dhr. Bakkerus na het optreden als klachtbehandelaar geen lid meer is van de commissie van beroep en dan is de vraag of de uitspraken die afgelopen tijd van dhr. Bakkerus zijn gedaan wel rechtvaardigt zijn omdat hij geen lid meer was van de commissie
Kernstelling op basis van artikel 22.7 sub c van de statuten van Kifid:
Een lid van de Commissie van Beroep defungeert automatisch zodra hij of zij een andere functie binnen Kifid gaat vervullen. Dit betekent dat vanaf dat moment het lid niet langer bevoegd is om uitspraken te doen namens de Commissie van Beroep.
De statuten voorzien niet in herstel, wanneer dhr. Bakkerus weer lid wil zijn van de commissie zullen eerst de statuten moeten worden gewijzigd
Ander Praktijkvoorbeeld
Mevrouw H.C. Dobbelaar - ten Cate secretaris van de Commissie van Beroep
Mevrouw H.C. Dobbelaar – ten Cate is zowel secretaris van de Commissie van Beroep bij Kifid als betrokken bij klachtbehandeling over het instituut zelf. In één geval handelde zij een klacht over het Kifid telefonisch af, met de opmerking: "Als het u niet bevalt, moet u maar naar de rechter." Kort daarna trad zij op in de beroepsprocedure van diezelfde klager. Deze dubbele rol is fundamenteel onverenigbaar met het vereiste van onpartijdigheid (artikel 6 EVRM). Een functionaris kan niet tegelijk klachtontvanger én beroepsfunctionaris zijn — dat ondermijnt de scheiding der functies en roept ernstige twijfel op over de onafhankelijkheid van de procedure.
Het is een klassiek voorbeeld van "de slager keurt zijn eigen vlees", of juridisch gezegd: een schending van het vereiste van een onafhankelijk en onpartijdig klachtonderzoek, zoals bedoeld in artikel 6 EVRM en de algemene beginselen van behoorlijk bestuurlijke.
